Molenaar Klein Hospice Jaarverslag
Inleiding
Graag zou ik de vrijwilligers van het Molenaar Klein Hospice willen voordragen voor zo’n mooie replica van van Gogh. Deze vrijwilligers zorgen met elkaar voor een warme bedding en zijn een Lichtje voor veel mensen in de vaak onzeker palliatieve fase. Ook voor ons verpleegkundigen zijn zij onmisbaar. Zij maken warme betrokken zorg mogelijk, niet alleen voor onze gasten maar ook voor diens naasten. Leven toevoegen aan de dagen om een zorg icoon Cicely Saunders aan te halen.
De vrijwilligers zorgen met elkaar voor een warme bedding binnen het hospice. Zij helpen mee aan bed, bieden troost en een luisterend oor. Ook voorzien zij de gasten en diens naasten van eten en drinken. Kern van hun werk is “Er Zijn’’.
Met deze woorden is er een heuse replica van van Gogh in de wacht gesleept. Een mooi moment waarin de vrijwilligers door een afvaardiging van het van Gogh museum in het zonnetje zijn gezet voor hun inzet in het Molenaar Klein Hospice. Het leverde mooie foto’s op, een artikel in de Harlinger Courant en een vermelding in een speciaal uitgebracht boek voor het 50-jarig bestaan van het van Gogh museum.
Ook mooi om te vertellen dat deze vorm van PR zorgde voor weer nieuwe aanwas in het vrijwilligersbestand. Inmiddels zijn er ruim 35 vrijwilligers beschikbaar en is er een voorlopige vrijwilligers stop.
Ook op andere vlakken zijn er activiteiten tot ontplooiing gekomen om het Hospice maatschappelijk gezien wat breder op de kaart te krijgen. De hospice kamers zijn begin dit jaar verbouwd en opgefrist. De meubels zijn vernieuwd en ook het keukenblok is met zijn hoog-laag functie weer helemaal van deze tijd. De kleuren zijn ingetogen en rustig gehouden wat de sfeer ten goede is gekomen. Er zijn al veel positieve reacties gekomen van zowel gasten en diens naasten maar ook van andere disciplines die betrokken zijn bij het hospice.
Tegelijkertijd was het ook een bittere pil om voor de zomer van de organisatie te vernemen dat het hospice wellicht zou sluiten i.v.m. ernstige personeelstekorten.
Betrokken medewerkers hebben er alles aangedaan omdat te voorkomen en uiteindelijk werd toegezegd dat het hospice open zou blijven met weliswaar 2 bedden maar toch, we bleven open! In deze tijd van schaarste qua aantal beschikbare hospicebedden een welkom besluit. Zelfs de bekende longarts Sander de Hosson feliciteerde ons met het besluit dat het hospice openbleef.
Er is afgelopen jaar hard gewerkt, niet alleen om alle zorg aan onze gasten en diens naasten zorgvuldig te geven maar ook om de cliënten binnen het verpleeghuis van goede zorg te voorzien. De hospice-medewerkers werden met enige regelmaat om ook in het verpleeghuis de collega’s te ondersteunen met hun expertise als het om de laatste levensfase/stervensfase ging.
Door de actieve deelname aan het palliatieve netwerk is het hospice mede door het opnieuw behalen van het Prezo keurmerk breder in de belangstelling komen te staan. Er is o.a. een presentatie verzorgd op het symposium waarin het onderzoek naar het aantal hospicebedden binnen de provincie Friesland werd gepresenteerd. Ook werden er gastlessen verzorgd bij de Firda. Uiteenlopend over warme hospicezorg maar ook complementaire zorg kwam hierbij aan bod.
Dit laatste onderwerp staat momenteel warm in de belangstelling. In juni is er landelijk de nieuwe handreiking complementaire zorg gepresenteerd in samenwerking met IKNL en de V en VN. Ook binnen het hospice zijn de eerste stappen genomen om te werken met interventies vanuit de complementaire zorg. Een welkome aanvulling op de hedendaagse verpleegkundige praktijk.
Op zaterdag 14 oktober was de ‘Dag van de Palliatieve Zorg’ en op de dag gingen de deuren van Molenaar Klein Hospice open voor geïnteresseerden. Het werd een fijne en waardevolle dag waarbij de rond de 50 mensen mochten verwelkomen. Ook hieruit zijn aanmeldingen van vrijwilligers gekomen.
In juni 2023 hebben wij een nieuw zorgoproepsysteem in gebruik genomen. Dit AVICS-systeem helpt ons wanneer gasten valgevaarlijk zijn en hulp behoeven bij onrust en dwalen. Het systeem laat het toe om de kamer in te tekenen, zodat er reactief gereageerd kan worden op een hulpvraag.
Bedbezetting
We hebben van de periode 1 januari t/m 10 januari en van 1 oktober t/m 31 december 4 bedden open gehad voor opnames (102 dagen).
Van 11 januari t/m 30 september hebben wij 2 bedden open gehad voor opnames. (263 dagen) 4×102=408 & 2x 263= 526 totaal (934 open bedden op jaarbasis/met een volledige 4 bedden op jaarbasis is dit 1460).
Wij hebben over het gehele jaar 770 ligdagen gehad. 770:934 = 0,824
Dit houdt in dat wij over het jaar 2023 een bedbezetting van 82% hebben bereikt.
Met een totaal van 47 opnames en een ligduur van 770 dagen (770:47=16,4) is de gemiddeld ligduur over alle opnames 16 dagen.
In 2022 hadden wij een bedbezetting van 67%, 68 opnames en een gemiddelde ligduur van 14 dagen. Het is lastig om dit jaar daar mee te gaan vergelijken.
Dit geeft aan dat er voor de palliatieve zorg die wij verlenen in Harlingen e.o., maar ook daarbuiten, zeker behoefte aan zorgvraag is. Daarnaast werd er vanwege wachtlijsten in andere hospices in Friesland ook regelmatig voor onze hospice gekozen.
Ontslag naar andere zorgvoorziening
In 2023 zijn in totaal 7 gasten verhuisd naar een instelling elders of een permanent appartement in zorgcentrum De Spiker. Deze verhuizingen vonden plaats omdat het verwachte overlijden binnen 3 maanden uitbleef.
In het algemeen is er bij veel opnames op het hospice in eerste instantie een verbetering van algemeen welbevinden. Het zogenaamde ‘hospice effect’.
Keurmerk Prezo
In december 2022 heeft er in Molenaar Klein Hospice een Prezo audit plaatsgevonden. Een Prezo audit is een praktisch werk- en denkmodel dat binnen zorgorganisaties ingezet kan worden om te toetsen of de best mogelijke zorg, ondersteuning en hulp aangeboden wordt, in ons geval, aan de gast in het hospice. Wanneer de audit is behaald ontvangt men het Prezo keurmerk.
Het keurmerk voor Molenaar Klein Hospice is weer opnieuw behaald en hier zijn wij enorm trots op! We hebben vanuit de audit mooie complimenten en uitdagingen mogen ontvangen. Hier gaan wij het komende jaar mee aan de slag.
Complimenten die we mochten ontvangen zijn: het hospice team is met haar vrijwilligers een hecht team welke taakvolwassenheid laat zien. De gast staat centraal, niet alleen in het denken maar ook in de uitvoering en er wordt continu ‘gezocht naar de vraag achter de vraag’.
Uitdagingen en ontwikkelpunten zijn: breder uitdragen van de palliatieve visie, borging van medicatieveiligheid en kijken naar mogelijkheden in het Elektrisch Cliënt Dossier om het palliatief redeneren meer te ondersteunen. Kortom mooie punten om samen aan te gaan werken dit jaar!
De verbeteracties waren onder andere dat Molenaar Klein Hospice zich nog breder actief uitbreidde. Hier hebben we in 2023 al een hele mooie start mee gemaakt door onze actieve deelname binnen het Palliatieve Netwerk.
In juni 2024 staat een eindaudit gepland voor het behouden van het keurmerk.
Klantenservice Noorderbreedte
Er is in samenwerking met Communicatie Noorderbreedte en Klantenservice een routekaart ontwikkeld voor huisartsen en verwijzers. Dit om meer duidelijkheid te verstrekken over de wijze van het aanmelden van potentiële gasten.
Een aanmelding voor het hospice gaat altijd via Klantenservice Noorderbreedte of het ELV-loket. Praktijk kent nog wel dat Molenaar Klein Hospice af en toe nog persoonlijk wordt benaderd door betrokken huisartsen. Deze aanvragen worden dan doorgestuurd via de routekaart.
Multidisciplinair overleg (MDO)
Er vindt wekelijks een MDO van het hospice plaats. Dit heeft, vanwege het multidisciplinaire karakter, duidelijk toegevoegde waarde. De verpleegkundige verzorgt de schriftelijke voorbereiding, zit het overleg voor en werkt het MDO uit in Lable Care en voert dit uit aan de hand van palliatief redeneren.
Aanwezig: de verpleegkundige, de specialist ouderengeneeskunde/ Anios betrokken bij het hospice, een Specialist Ouderen Geneeskunde opgeleid aan de kaderopleiding palliatieve zorg, psycholoog, maatschappelijk werk, geestelijke verzorging, de kwaliteitsverpleegkundige en de betrokken huisarts bij ZZB (Zorg Zonder Behandeling). In bepaalde situaties wordt (indien van toepassing) familie uitgenodigd.
Een groot deel van 2023 heefteen Specialist Ouderen Geneeskunde /kaderarts palliatieve zorg als hoofdbehandelaar van het hospice samengewerkt met het team verpleegkundigen op basis van gelijkwaardigheid waarbij ieder vanuit zijn eigen discipline en professie zijn of haar rollen vervulde. Dit heeft zeer innoverend en inspirerend gewerkt.
Complexiteit casuïstiek
In 2023 was er een toename van complexe casuïstiek/ hoog complexe zorg. De inzet van het multidisciplinaire team wordt dan zeer gewaardeerd, evenals het wekelijkse MDO. Ook de collega’s binnen het verpleeghuis doen met enige regelmaat een beroep op de expertise van de aanwezige hospice verpleegkundige. Door het wekelijkse MDO zijn de lijnen kort wat de samenwerking bevordert. Ook huisartsen die betrokken zijn bij eigen cliënten in het hospice sluiten aan bij het MDO. Zo leren we met – en van elkaar.
Na een overlijden vindt er vaak nog een extra evaluatie plaats waarin teamleden en disciplines betrokken zijn en waarin het zorgproces van de desbetreffende gast ter lering wordt geëvalueerd.
Indien gewenst wordt een casus met vrijwilligers in de vorm van een intervisie onder leiding van de psycholoog of maatschappelijk werker geëvalueerd.
Nazorg
Nabestaanden krijgen 3 weken na het overlijden een digitale enquête toegestuurd waarbij zij de kwaliteit van de zorg kunnen beoordelen.
De beoordeling van de enquêtes wordt teruggekoppeld naar de verpleegkundigen en de vrijwilligers. Waar nodig worden verbeteracties uitgezet.
Team verpleegkundigen
Op het hospice is in de dagdienst en in de avonddienst een verpleegkundige aanwezig. Ze zijn of worden getraind met een opleiding in de palliatieve zorg. In de nacht is er altijd een verpleegkundige aanwezig in zorgcentrum De Spiker.
Het team bestaat uit 8 vaste verpleegkundigen die volgens contract deels op het hospice werkzaam zijn en deels op een verpleegafdeling van zorgcentrum De Spiker.
Er zijn vanuit zorgcentrum De Spiker ook invalverpleegkundigen voor het hospice beschikbaar, zij zijn ingewerkt op het hospice.
Het team is versterkt door een verpleegkundige met ruime ervaring in hospice- en complementaire zorg.
In 2023 hebben 3 ervaren hospice verpleegkundigen hun vleugels uitgeslagen en is er 1 collega met pensioen gegaan, waardoor in de periode voor de zomer, nieuwe collega’s zijn verwelkomd in het team. Dit resulteerde in 4 nieuwe collega’s op het hospice. Hernieuwing van meer dan de helft van het team. Bijkomend effect is dat er actief kennis en kunde nodig is om weer een juiste cohesie te krijgen met elkaar. Ook was 2023 het jaar waar we twee stagiaires mochten verwelkomen en begeleiden op het hospice. Dit was een leerzame tijd voor zowel de stagiaires, als de verpleegkundigen. Hieruit zijn ook waardevolle ontwikkelingen gerold, zoals de inzet van Virtual Reality (VR)-brillen. Eén van de stagiaires had hier een plan voor geschreven over het inzetten van de VR-brillen. Dit kan zowel bij onrust, pijnklachten, afleiding etc. De Rotaryclub heeft de VR-brillen geschonken en maakt het mogelijk dat gasten deze beleving kunnen ervaren. Voornamelijk worden de VR-brillen ingezet bij onrust, pijn en o.a. afleiding en plezier.
In 2023 was er eigenlijk geen opleidingsbudget.
Er is behoefte om palliatieve zorg breed uit te zetten in de maatschappij, daardoor heeft 1 verpleegkundige van het hospice de opleiding van Carend behaald.
In 2024 wordt weer veel meer ingezet op het leerplan van De Spiker en wordt het hospice ook meegenomen met opleidingen om het hospice team en de vrijwilligers te blijven ontwikkelen. Tevens gaat er een teamontwikkeling plaatsvinden in 2024 om als team sterker te worden.
Apotheek
Voor ZMB (Zorg Met Behandeling) wordt vanuit Zorgcentrum De Spiker/Zorggroep Noorderbreedte samengewerkt met apotheek MCL.
Voor ZZB (Zorg zonder Behandeling) met de huisarts als hoofdbehandelaar wordt vanuit het hospice samengewerkt met BENU Apotheek Westerterp. Er is structureel overleg met de kwaliteitsverpleegkundige van De Spiker en BENU Apotheek Westerterp, waarin ook de noodvoorraad opiatenkluis van de BENU Apotheek Westerterp wordt gecheckt op houdbaarheidsdatum. Daarbij wordt ook gekeken of de uitgaande opiaten wel volgens recepten zijn uitgegeven.
Vrijwilligers
Er zijn momenteel ruim 35 vrijwilligers inzetbaar voor het hospice. Wat maakt dat er recent besloten is tot een voorlopige vrijwilligersstop.
De coördinator welzijnsactiviteiten van De Spiker is nauw betrokken bij de inzet en scholing van deze vrijwilligers. Afgelopen jaar zijn er diverse onderwerpen aan bod gekomen zoals een scholing over ADL zorg en een scholing over nabijheid. In beide scholingen werden handvaten aangereikt waarmee vrijwilligers tastbaar en praktisch aan de slag kunnen op de werkvloer. Zo is het hospice niet alleen een warme bedding voor onze gasten en diens naasten maar is er ook een warme leerzame bedding voor vrijwilligers wat uitnodigt tot persoonlijke groei en ontwikkeling.
Stichting Palla
Stichting Palla is een belangrijke financiële ondersteunende partner voor diverse projecten voor het hospice, zoals onder andere scholing. We zijn stichting Palla erkentelijk voor hun steun.
Stichting Palla hebben we ook bereid gevonden de scholing basismodule palliatieve zorg van het UMC te Utrecht voor drie verpleegkundigen te bekostigen.
Ook voor complementaire zorg heeft Stichting Palla ons ondersteund met de aanschaf van Chi Natural Life aromatherapie.
Het hospice heeft dit jaar nieuwe antidecubitusmatrassen mogen ontvangen van Stichting Palla. Het gaat om 4x de Clinicare 100 HF MCM 213x86x20 cm. En 4x Compressor Clinicare 100 HF.
Vooruitblikken/plannen voor 2024
-Scholing verpleegkundigen Palliatieve zorg
-Basiscursus ADL vrijwilligers
-Teamontwikkeling met het vrij nieuwe team in 2024
-Complementaire zorg verder uitrollen binnen Hospice en De Spiker
Karin Scheepstra en Hannamay Tjalsma,
verpleegkundige en kwaliteitsverpleegkundige
Molenaar Klein Hospice, zorgcentrum De Spiker
Harlingen